Eğitim Planı: Ses Olaylarını Ayırt Etme

1. EVRE: BECERİ TANITMA EVRESİ

Bu evrede öğrenciye Türkçe dilinde yaygın olarak görülen ses olayları (ünlü düşmesi, ünsüz yumuşaması, ünlü daralması vb.) tanıtılır. Öğrenci, bu olayların özelliklerini öğrenir ve cümle içerisinde tanımlayabilir.

Olumlu Gelişim Alanları:

  • Dil bilgisi farkındalığı gelişir.
  • Türkçe sözcük yapısını ve kurallarını anlama becerisi artar.
  • Cümle içindeki dil bilgisel değişiklikleri fark etme yeteneği kazanılır.

Hedef Davranışlar:

  1. Ses olaylarını sınıflandırır.
  2. Ses olaylarının özelliklerini açıklar.
  3. Cümle içerisinde ses olayını tanımlar.
  4. Gösterilen ses olayını açıklar.

Kullanılacak Öğretim Yöntemleri:

  • Doğrudan Öğretim Yöntemi: Sistematik öğretim ile ses olaylarının tanıtımı.
  • Görsel Destek Kullanımı: Sözcük kartları, cümle kartları ve örnek metinler.
  • Örnekleme ve Karşılaştırma: Uygulamalı alıştırmalarla destekleme.

Örnek Çalışmalar:

  1. Ses Olayı Tanıma: Öğrenciye “ağız” sözcüğü verilir ve ünsüz yumuşamasına dikkat çekilir.
  2. Sınıflandırma Çalışması: Ünlü düşmesi (ağız → ağzı), ünsüz yumuşaması (kitap → kitabı) gibi örnekler sınıflandırılır.
  3. Cümle Analizi: “Ali’nin elmayı sevdiği söylendi.” cümlesindeki ses olayları analiz edilir.
  4. Sözcük Üretme Çalışması: Öğrenciye ses olayı uygulanmamış sözcükler verilir ve bu sözcüklere uygun ses olayları uygulanır.

2. EVRE: UYGULAMA EVRESİ

Sınıf Ortamında Öğretmen İçin Çalışmalar:

  1. Cümle ve Sözcük Analizi: Öğrencilere kısa cümleler verilerek ses olaylarının tespit edilmesi sağlanır.
  2. Ses Olaylarını Tamamlama: Eksik bırakılmış sözcüklerin doğru ses olaylarıyla tamamlanması istenir.
  3. Grupla Çalışma: Öğrenciler, grup etkinliklerinde ses olaylarına uygun yeni cümleler üretir.
  4. Panoda Çalışma: Ses olayları sınıflandırılarak panoda sergilenir ve grup etkinlikleriyle tartışılır.

Evde Ebeveyn İçin Çalışmalar:

  1. Kelime Kartları Çalışması: Ebeveyn, öğrenciye sözcük kartları vererek bu sözcüklerin ses olaylarıyla ilişkilendirilmesini ister.
  2. Cümle Tamamlama: Çocuk, ebeveyniyle birlikte ses olaylarına uygun cümleler tamamlar.
  3. Görsel Destek Çalışması: Ebeveyn, öğrenciye yazılı materyaller göstererek ses olaylarını tespit etmesini sağlar.
  4. Günlük Hayat Uygulamaları: Çocuk, çevresindeki yazılı materyallerden ses olaylarını analiz eder.

3. EVRE: PEKİŞTİRME EVRESİ

Bu evrede öğrenci, öğrendiği ses olaylarını farklı etkinliklerle pekiştirir.

Sınıf Ortamında Pekiştirme Çalışmaları:

  1. Kelime Yarışması: Öğrenciler, ses olaylarına uygun kelimeler üretir ve doğru olanlar için puan alır.
  2. Cümle Çalışması: Öğrenciler, kısa cümlelerdeki ses olaylarını tespit eder ve bu olayları açıklar.
  3. Panoda Sınıflandırma: Öğrenciler, sınıf panosunda ses olaylarını sınıflandırır.
  4. Yeni Sözcükler Üretme: Öğrenciler, ses olaylarına uygun yeni sözcükler üretir.

Evde Pekiştirme Çalışmaları:

  1. Günlük Yazı Çalışması: Çocuk, günlük hayatta gördüğü sözcüklerde ses olaylarını tespit eder.
  2. Kelime Kartları Tekrarı: Çocuk, öğrendiği ses olaylarına uygun kelime kartlarını tekrarlar.
  3. Cümle ve Hikaye Çalışması: Çocuk, öğrendiği ses olaylarını kullanarak kısa hikayeler yazar.
  4. Aile ile Çalışma: Çocuk, ailesiyle birlikte ses olaylarına uygun sözcükler bulur ve bunları açıklar.

4. EVRE: GENELLEME EVRESİ

Bu aşamada öğrenci, öğrendiği ses olaylarını farklı bağlamlarda ve materyallerde uygular.

Sınıf Ortamında Genelleme Çalışmaları:

  1. Yeni Kelimeler ile Çalışma: Daha önce öğrenilmemiş kelimelerle ses olayı analizi yapılır.
  2. Tabelaların İncelenmesi: Öğrenciler, okul veya çevredeki tabelalarda ses olaylarını tespit eder.
  3. Grupla Yazma: Öğrenciler, ses olaylarına dikkat ederek grup hikayeleri oluşturur.

Evde Genelleme Çalışmaları:

  1. Market Çalışması: Çocuk, marketteki ürünlerin isimlerini inceleyerek ses olaylarını tespit eder.
  2. Afiş ve Duyurular: Çocuk, çevresindeki afişlerdeki kelimelerde ses olaylarını bulur.
  3. Aile ile Yazı Çalışması: Çocuk, ailesiyle birlikte yeni cümleler yazar ve ses olaylarını analiz eder.

SONUÇ

Bu plan, öğrencinin ses olaylarını ayırt etme becerisini kazandırmayı, pekiştirmeyi ve genellemeyi hedefler. Sistematik uygulamalar ve ev-okul iş birliği ile öğrenci, dil bilgisi farkındalığını artırır ve akademik başarıya destek sağlar.