Eğitim Planı: İletişimde nezaket ifadelerini kullanır
1. Beceri Tanıtma Evresi
Beceri Tanımı ve Önemi: Nezaket ifadelerini kullanma becerisi, çocuğun sosyal iletişim kurallarını anlamasını ve saygılı bir şekilde iletişim kurmasını sağlar. Bu beceri, “Lütfen,” “Teşekkür ederim,” “Özür dilerim” gibi ifadeleri kullanmayı içerir. Çocuğun sosyal kabulünü artıran ve ilişkilerini güçlendiren bu beceri, aynı zamanda empati ve farkındalık gelişimine katkı sağlar.
Kazandırılacak Davranışlar:
- İzin almak için uygun ifadeleri kullanır (ör. “Lütfen”).
- Bağlamlara uygun nezaket ifadelerini kullanır (ör. alışverişte, hasta ziyaretinde “Teşekkür ederim”).
- İletişimde “Özür dilerim,” “Affedersiniz” gibi ifadeleri kullanır.
Kullanılacak Öğretim Yöntemleri:
- Doğrudan öğretim yöntemi
- Etkinlik temelli öğretim
- Model olma ve taklit
Modül ve Bölüm Bilgisi:
- Modül: Sosyal Beceriler
- Bölüm: İletişim ve Etkileşim
Örnek Çalışma: Öğretmen, çocuğun önüne kelime kartları koyar ve her bir kartta bir durum betimler. Örneğin, bir kartta bir çocuğun diğerinden bir oyuncak istemesi görselleştirilmiştir. Çocuktan, bu durumda uygun ifadeyi kullanması beklenir. Yönerge: “Bu oyuncak için ne dersin? Söyle: ‘Lütfen.’” Doğru bir şekilde yapıldığında sözel pekiştireç kullanılır: “Harika, çok güzel söyledin!”
2. Uygulama Evresi
Okuldaki Çalışma Yöntemleri:
- Nezaket İfadelerini Modelleme:
- Öğretmen, bir senaryo oluşturarak çocuğun nezaket ifadelerini model almasını sağlar. Örneğin: “Bu kitabı almak istiyorsan, ‘Lütfen’ demelisin.”
- Yönerge: “Bu kitaba ulaşmak için ne dersin? Söyle.”
- Bağlamlara Uygun Kullanım:
- Çocuk, alışveriş, oyun veya diğer sosyal durumlarda nezaket ifadelerini kullanır. Örneğin: “Bir kalem almak istediğinde ne dersin? Söyle: ‘Lütfen.’”
- Yönerge: “Kalemi almak için ne diyeceksin?”
- Tepki ve Nezaket Çalışmaları:
- Çocuk, bir hediyeyi aldıktan sonra “Teşekkür ederim” demeyi öğrenir.
- Yönerge: “Bu hediyeyi aldığında ne diyeceksin? Söyle: ‘Teşekkür ederim.’”
Aile ile Evde Yapılacak Çalışmalar:
- Evde Günlük Kullanım:
- Aile, çocuğun günlük yaşamda nezaket ifadelerini kullanmasını teşvik eder. Örneğin: “Bir bardak su istediğinde, ‘Lütfen’ demelisin.”
- Senaryo Oyunları:
- Aile, çocuğun çeşitli sosyal durumları simüle ederek uygun ifadeleri kullanmasını destekler. Örneğin: “Ben market görevlisiyim. Bir şey almak istiyorsan ne dersin?”
- Paylaşma ve Teşekkür Çalışmaları:
- Aile, çocuğun paylaşım anlarında “Teşekkür ederim” veya “Rica ederim” demesini öğretir.
Ek Açıklamalar: Bu evrede çocuğun yaptığı doğru nezaket davranışları pekiştireçlerle desteklenir. Yanlış durumda rehberlik edilerek doğru yöntem modelleme yöntemiyle gösterilir ve çocuğun tekrar yapması sağlanır.
3. Pekiştirme Evresi
Bu aşamada çocuğun nezaket ifadelerini kullanma becerisini pekiştirmek için farklı bağlamlarda çalışmalar yapılır.
Okuldaki Çalışma Yöntemleri:
- Çeşitli Senaryolarla Çalışma:
- Öğretmen, çocuğa farklı sosyal durumlar sunarak nezaket ifadelerini kullanmasını ister. Örneğin: “Arkadaşın sana bir kalem verdi. Ne diyeceksin?”
- Grup Çalışmaları:
- Çocuk, bir grup etkinliğinde diğer çocuklarla nezaket ifadelerini kullanarak iletişim kurar. Örneğin: “Arkadaşına teşekkür et.”
- Oyunlarla Pekiştirme:
- Çocuk, bir oyunda “Lütfen,” “Teşekkür ederim” veya “Rica ederim” gibi ifadeleri kullanır.
Aile ile Evde Yapılacak Çalışmalar:
- Evde Günlük Uygulamalar:
- Aile, çocuğun evde yemek isteme, oyuncak paylaşımı gibi durumlarda nezaket ifadelerini pekiştirmesini sağlar.
- Ziyaret ve Etkileşimlerle Çalışma:
- Aile, çocuğun sosyal ortamlarda öğrendiği nezaket ifadelerini kullanmasını teşvik eder. Örneğin: “Teyzene ‘Teşekkür ederim’ de.”
4. Genelleme Evresi
Bu evrede çocuğun öğrendiği nezaket ifadelerini farklı ortamlarda uygulaması sağlanır.
Okuldaki Çalışma Yöntemleri:
- Sınıf Dışı Etkinlikler:
- Çocuk, kantin veya bahçe gibi sınıf dışı alanlarda nezaket ifadelerini kullanır. Örneğin: “Bu kantin görevlisine teşekkür et.”
- Grup Çalışmaları:
- Çocuk, grup etkinliklerinde öğrendiği nezaket ifadelerini uygular. Örneğin: “Arkadaşından izin al.”
Aile ile Evde Yapılacak Çalışmalar:
- Doğal Ortamlarda Çalışma:
- Aile, çocuğun parkta veya markette nezaket ifadelerini kullanmasını teşvik eder. Örneğin: “Market görevlisine ‘Teşekkür ederim’ de.”
- Sosyal Etkinliklerde Çalışma:
- Aile, çocuğun sosyal etkinliklerde öğrendiği nezaket ifadelerini arkadaşlarıyla uygulamasını destekler.
Ek Açıklamalar: Genelleme evresinde çocuğun yaptığı her doğru nezaket davranışı övgüyle desteklenir. Yanlış durumlarda doğru yöntem tekrar gösterilir ve çocuğun beceriyi farklı bağlamlarda uygulaması teşvik edilir.
Sonuç
Nezaket ifadelerini kullanma becerisi, çocuğun sosyal kabul, empati ve saygılı iletişim yeteneklerini geliştiren önemli bir araçtır. Bu becerinin tanıtım, uygulama, pekiştirme ve genelleme aşamalarında sistematik bir şekilde çalışılması, çocuğun bu beceriyi günlük yaşamında etkili bir şekilde kullanmasını sağlar. Aile ve öğretmenin iş birliği, öğrenmenin kalıcılığını artırır ve çocuğun gelişimini destekler.
