Eğitim Planı: Vedalaşır
1. Beceri Tanıtma Evresi
Beceri Tanımı ve Önemi: Vedalaşma, bireyin bir sosyal etkileşimi uygun bir şekilde sonlandırmasını sağlayan önemli bir sosyal beceridir. Çocuk, jest, mimik, eylem ve sözel ifadelerle vedalaşmayı öğrenerek sosyal çevresinde kabul görme ve iletişim becerilerini geliştirme fırsatı bulur. Bu beceri, sosyal kuralların ve etkileşimlerin bir parçası olarak çocuğun özgüvenini artırır.
Kazandırılacak Davranışlar:
- Yakın çevresiyle jest, mimik ve eylemleri kullanarak vedalaşır (ör. el sallama, baş eğme).
- Yakın çevresiyle sözel ifadeleri kullanarak vedalaşır (ör. “Hoşçakal,” “Görüşmek üzere”).
Kullanılacak Öğretim Yöntemleri:
- Doğrudan öğretim yöntemi
- Etkinlik temelli öğretim
- Model olma ve taklit
Modül ve Bölüm Bilgisi:
- Modül: Sosyal Beceriler
- Bölüm: İletişim ve Etkileşim
Örnek Çalışma: Öğretmen, çocuğa sosyal beceri kartları ve videolar gösterir. Bir kartta el sallayan bir kişi, diğerinde vedalaşan bir grup gösterilir. Öğretmen, “Bu kişiye el salla ve ‘Hoşçakal’ de” yönergesini verir. Çocuk, doğru bir şekilde vedalaştığında sözel pekiştireç kullanılır: “Harika, çok güzel vedalaştın!”
2. Uygulama Evresi
Okuldaki Çalışma Yöntemleri:
- Jest ve Mimiklerle Vedalaşma:
- Öğretmen, çocuğa jest ve mimiklerle vedalaşma davranışını model olarak gösterir.
- Yönerge: “Bu kişiye el salla ve gülümse.”
- Sözel İfadelerle Vedalaşma:
- Çocuğa, “Hoşçakal” veya “Görüşmek üzere” gibi ifadeler öğretilir. Öğretmen, önce örnek olarak söyler ve çocuğun tekrar etmesini ister.
- Yönerge: “Bana ‘Görüşmek üzere’ de.”
- Sosyal Etkileşim Oyunları:
- Çocuklar, grup etkinliğinde sırayla birbirleriyle vedalaşır. Örneğin: Bir çocuk el sallar, diğeri “Hoşçakal” der.
Aile ile Evde Yapılacak Çalışmalar:
- Aile Bireyleriyle Vedalaşma:
- Aile, çocuğun evden çıkarken “Hoşçakal” veya “Görüşmek üzere” gibi ifadeleri kullanmasını teşvik eder.
- Örnek: “Baban işe giderken ona ‘Hoşçakal’ de.”
- Görsel Destek Kullanımı:
- Aile, çocuğun sosyal beceri kartlarını kullanarak jest, mimik veya sözel ifadelerle vedalaşma pratiği yapmasını sağlar.
- Rol Oyunları:
- Aile, çocuğun oyuncakları veya aile üyeleriyle vedalaşma oyunları oynamasını teşvik eder. Örneğin: “Bu oyuncak ayıya ‘Hoşçakal’ de.”
Ek Açıklamalar: Bu evrede çocuğun yaptığı doğru vedalaşma davranışları pekiştireçlerle desteklenir. Yanlış durumda rehberlik edilerek doğru yöntem modelleme yöntemiyle gösterilir ve çocuğun tekrar yapması sağlanır.
3. Pekiştirme Evresi
Bu aşamada çocuğun vedalaşma becerisini pekiştirmek için farklı bağlamlarda ve materyallerle çalışmalar yapılır.
Okuldaki Çalışma Yöntemleri:
- Farklı Durumlarla Çalışma:
- Öğretmen, çocuğu farklı sosyal durumlarda jest ve sözel ifadelerle vedalaşma becerilerini uygulamaya teşvik eder. Örneğin: “Bu arkadaşa ‘Hoşçakal’ de.”
- Grup Çalışmaları:
- Çocuk, bir grup etkinliğinde diğer çocuklarla vedalaşarak etkileşim kurar.
- Oyunlarla Pekiştirme:
- Çocukla bir oyun oynanır ve oyun sırasında vedalaşma davranışları pekiştirilir. Örneğin: “Bu oyuncak köpeğe ‘Hoşçakal’ de.”
Aile ile Evde Yapılacak Çalışmalar:
- Evde Günlük Rutinlerle Çalışma:
- Aile, çocuğun evde gün içinde farklı aile bireyleriyle vedalaşmasını teşvik eder. Örneğin: “Baban işe giderken ona ‘Hoşçakal’ de.”
- Ziyaretlerle Vedalaşma:
- Aile, çocuğun dışarıda akraba veya komşularla vedalaşmasını sağlar. Örneğin: “Komşumuza ‘Hoşçakal’ de.”
4. Genelleme Evresi
Bu evrede çocuğun öğrendiği vedalaşma becerisini farklı ortamlarda ve kişilerle uygulaması sağlanır.
Okuldaki Çalışma Yöntemleri:
- Sınıf Dışı Etkinlikler:
- Çocuk, bahçede veya kantinde diğer çocuklarla vedalaşır. Örneğin: “Bu arkadaşa ‘Hoşçakal’ de.”
- Grup Çalışmaları:
- Çocuk, grup etkinliklerinde öğrendiği vedalaşma becerilerini uygular. Örneğin: “Herkese sırayla ‘Görüşmek üzere’ de.”
Aile ile Evde Yapılacak Çalışmalar:
- Doğal Ortamlarda Çalışma:
- Aile, çocuğun parkta, markette veya farklı sosyal ortamlarda insanlarla vedalaşmasını teşvik eder. Örneğin: “Market çalışanına ‘Görüşmek üzere’ de.”
- Sosyal Etkinliklerde Çalışma:
- Aile, çocuğun sosyal etkinliklerde öğrendiği vedalaşma becerilerini arkadaşlarıyla uygulamasını destekler. Örneğin: “Arkadaşına el salla ve ‘Hoşçakal’ de.”
Ek Açıklamalar: Genelleme evresinde çocuğun yaptığı her doğru vedalaşma davranışı övgüyle desteklenir. Yanlış durumlarda doğru yöntem tekrar gösterilir ve çocuğun beceriyi farklı bağlamlarda uygulaması teşvik edilir.
Sonuç
Vedalaşma becerisi, çocuğun sosyal iletişim, kabul görme ve sosyal etkileşim yeteneklerini geliştiren önemli bir araçtır. Bu becerinin tanıtım, uygulama, pekiştirme ve genelleme aşamalarında sistematik bir şekilde çalışılması, çocuğun bu beceriyi günlük yaşamında etkili bir şekilde kullanmasını sağlar. Aile ve öğretmenin iş birliği, öğrenmenin kalıcılığını artırır ve çocuğun gelişimini destekler.
