Eğitim Planı: Kurallı cümle kurar

1. Beceri Tanıtma Evresi

Beceri Tanımı ve Önemi: Kurallı cümle kurma becerisi, çocuğun dil gelişimi açısından önemli bir adımdır. Bu beceri, çocuğun günlük yaşamında düşüncelerini, duygularını ve gözlemlerini ifade etmesine olanak tanır. Kurallı cümleler kurabilmek, dilbilgisel yapıların doğru kullanımını destekler ve sosyal iletişimde başarıyı artırır.

Kazandırılacak Davranışlar:

  • Kurallı temel cümleler kurar (ör. “Bugün parka gittim.”).
  • Kurallı yan cümleler kurar (ör. “Okula giderken bir kedi gördüm.”).

Kullanılacak Öğretim Yöntemleri:

  • Söz Öncesi Dönem Millieu Dil Öğretimi (SÖMDÖ)
  • Model olma ve taklit
  • Doğrudan öğretim yöntemi

Modül ve Bölüm Bilgisi:

  • Modül: Dil, İletişim ve Oyun
  • Bölüm: Söz Dönemi İfade Edici Dil Becerileri

Örnek Çalışma: Öğretmen, çocuğa bir oyuncak ve bir eylem kartı gösterir. Örneğin, bir oyuncak araba ve “gitmek” eylemini içeren bir kart. Öğretmen, “Araba nereye gidiyor?” diye sorar. Çocuktan, “Araba parka gidiyor.” gibi kurallı bir cümle kurması beklenir. Yönerge: “Bu resmi anlat.” Doğru bir cümle kurulduğunda sözel pekiştireç kullanılır: “Harika, çok güzel söyledin!”

2. Uygulama Evresi

Okuldaki Çalışma Yöntemleri:

  1. Temel Cümleler Kurma:
    • Öğretmen, çocuğa nesne kartları ve eylem kartları vererek temel cümleler kurmasını sağlar. Örneğin: “Top yuvarlanıyor.”
    • Yönerge: “Bu resimde ne oluyor? Söyle.”
  2. Yan Cümleler Kurma:
    • Öğretmen, çocuğa iki farklı resim gösterir ve bu resimlerle bir yan cümle kurmasını ister. Örneğin: “Okula giderken kedi gördüm.”
    • Yönerge: “Bu resimleri kullanarak bir cümle kur.”
  3. Günlük Olaylarla Çalışma:
    • Öğretmen, çocuğa günlük hayatta yaşadığı bir olay hakkında cümle kurmasını ister. Örneğin: “Bugün okula nasıl geldin?”

Aile ile Evde Yapılacak Çalışmalar:

  1. Günlük Yaşamdan Örneklerle Çalışma:
    • Aile, çocuğun günlük aktivitelerini cümlelerle anlatmasını ister. Örneğin: “Bugün kahvaltıda ne yedin?”
  2. Eylem Kartlarıyla Çalışma:
    • Aile, çocuğun oyuncaklar ve eylem kartları kullanarak cümleler kurmasını sağlar. Örneğin: “Bu bebek ne yapıyor? Söyle.”
  3. Yan Cümlelerle Hikaye Anlatma:
    • Aile, çocuğun iki olay veya nesne arasında ilişki kurarak yan cümlelerle hikaye oluşturmasını destekler. Örneğin: “Parkta oynarken bir köpek gördüm.”

Ek Açıklamalar: Bu evrede çocuğun doğru yaptığı her çalışma sözel pekiştireçlerle desteklenir. Yanlış durumda rehberlik edilerek doğru yöntem modelleme yöntemiyle gösterilir ve çocuğun tekrar yapması sağlanır.

3. Pekiştirme Evresi

Bu aşamada çocuğun kurallı cümle kurma becerisini pekiştirmek için farklı bağlamlarda uygulamalar yapılır.

Okuldaki Çalışma Yöntemleri:

  1. Çeşitli Kartlarla Tekrar Çalışmaları:
    • Öğretmen, çocuğa farklı nesne ve eylem kartları sunarak temel ve yan cümle kurmasını sağlar.
    • Yönerge: “Bu kartlarla bir cümle kur.”
  2. Grup Çalışmaları:
    • Çocuk, bir grup etkinliğinde arkadaşlarıyla iletişim kurarken cümleler oluşturur. Örneğin: “Biz birlikte oynuyoruz.”
  3. Oyunlarla Pekiştirme:
    • Çocukla bir oyun oynanır ve bu oyun sırasında çocuğun eylemleri anlatan cümleler kurması sağlanır.

Aile ile Evde Yapılacak Çalışmalar:

  1. Rutinlerle Cümle Kurma:
    • Aile, çocuğun günlük rutinlerini kurallı cümlelerle anlatmasını sağlar. Örneğin: “Yemekten sonra uyudum.”
  2. Hikaye Anlatma Çalışmaları:
    • Aile, çocuğun günlük yaşamda yaşadığı bir olayı hikaye şeklinde anlatmasını teşvik eder. Örneğin: “Bugün parkta ne yaptın? Anlat.”

4. Genelleme Evresi

Bu evrede çocuğun öğrendiği kurallı cümle kurma becerisini farklı ortamlar ve durumlarda kullanması sağlanır.

Okuldaki Çalışma Yöntemleri:

  1. Sınıf Dışı Etkinlikler:
    • Çocuk, bahçede gördüğü bir durumu kurallı cümlelerle ifade eder. Örneğin: “Ağaçta bir kuş var.”
  2. Grup Çalışmaları:
    • Çocuk, bir grup etkinliğinde öğrendiği kurallı cümleleri arkadaşlarıyla paylaşır. Örneğin: “Biz burada oynuyoruz.”

Aile ile Evde Yapılacak Çalışmalar:

  1. Doğal Etkileşim Ortamlarında Çalışma:
    • Aile, çocuğun markette veya parkta kurallı cümleler kurmasını teşvik eder. Örneğin: “Bu elmayı alacağım.”
  2. Sosyal Etkinliklerde Çalışma:
    • Aile, çocuğun sosyal ortamlarda öğrendiği becerileri kullanmasını destekler. Örneğin: “Arkadaşım bana yardım etti.”

Ek Açıklamalar: Genelleme evresinde çocuğun yaptığı her doğru çalışma övgüyle desteklenir. Yanlış durumlarda doğru yöntem tekrar gösterilir ve çocuğun beceriyi farklı bağlamlarda uygulaması teşvik edilir.

Sonuç

Kurallı cümle kurma becerisi, çocuğun dil gelişimi, sosyal etkileşim ve düşüncelerini ifade etme yeteneklerini geliştiren temel bir araçtır. Bu becerinin tanıtım, uygulama, pekiştirme ve genelleme aşamalarında sistematik bir şekilde çalışılması, çocuğun bu beceriyi günlük yaşamında etkili bir şekilde kullanmasını sağlar. Aile ve öğretmenin iş birliği, öğrenmenin kalıcılığını artırır ve çocuğun gelişimini destekler.