Eğitim Planı: İletişim işlevlerine uygun jest kullanır
1. Beceri Tanıtma Evresi
Beceri Tanımı ve Önemi: İletişim işlevlerine uygun jest kullanma becerisi, çocuğun söz öncesi iletişim becerilerini geliştirmeyi hedefler. Bu beceri, çocuğun sosyal etkileşimlerde talep etme, reddetme gibi işlevsel jestleri kullanmasını sağlar. İletişim kurmayı öğrenmenin temel taşlarından biridir ve çocuğun çevresiyle anlamlı bir şekilde etkileşimde bulunmasına yardımcı olur.
Kazandırılacak Davranışlar:
- Reddetme jestleri kullanır (ör. başını sağa-sola çevirme).
- Talep etme jestleri kullanır (ör. el uzatma, parmakla gösterme).
Kullanılacak Öğretim Yöntemleri:
- Söz Öncesi Dönem Millieu Dil Öğretimi (SÖMDÖ)
- Model olma ve taklit
- Oyun temelli öğrenme
Modül ve Bölüm Bilgisi:
- Modül: Dil, İletişim ve Oyun
- Bölüm: Söz Öncesi İletişim Dönemi
Örnek Çalışma: Öğretmen, çocuğun önüne bir oyuncak araba koyar ve onu almak için elini uzatır. Çocuktan, bu talep jestini taklit ederek oyuncağı istemesi istenir. Yönerge: “Bu arabayı istiyorsan benim gibi elini uzat.” Doğru bir şekilde yapıldığında sözel pekiştireç kullanılır: “Harika, çok güzel yaptın!”
2. Uygulama Evresi
Okuldaki Çalışma Yöntemleri:
- Reddetme Jestleri Kullanımı:
- Öğretmen, çocuğa istemediği bir nesne verir ve başını sağa-sola çevirerek reddetme jesti yapar. Çocuktan bu jesti taklit etmesi istenir.
- Yönerge: “Bir şeyi istemiyorsan başını benim gibi çevir.”
- Talep Etme Jestleri Kullanımı:
- Öğretmen, çocuğun talep edeceği bir nesneyi uzakta tutar ve çocuktan elini uzatarak veya parmakla işaret ederek istemesi istenir.
- Yönerge: “Bu topu istiyorsan parmağınla göster.”
- Oyun Tabanlı Etkinlikler:
- Öğretmen, bir oyun oynar. Örneğin, çocuğun bir kuklaya talep jestiyle tepki vermesi veya reddetme jestini kullanması sağlanır.
Aile ile Evde Yapılacak Çalışmalar:
- Günlük Yaşamdan Örneklerle Çalışma:
- Aile, çocuğun talep etme jestlerini günlük hayatında kullanmasını teşvik eder. Örneğin: “Bu suyu istiyorsan elini uzat.”
- Reddetme Jestleri ile Çalışma:
- Aile, çocuğa istemediği bir nesne verir ve “İstemiyorsan başını çevir” diyerek bu hareketi göstermesini ister.
- Oyunlar ve Etkileşimlerle Çalışma:
- Aile, çocuğa oyuncaklarla jest kullanma çalışmaları yaptırır. Örneğin, bir bebeği işaret ederek “Bunu istiyorsan göster” der.
Ek Açıklamalar: Bu evrede çocuğun yaptığı doğru çalışmalar pekiştireçlerle desteklenir. Örneğin: “Evet, çok güzel reddettin!” Yanlış durumda doğru yöntem modelleme yöntemiyle gösterilir ve çocuğun tekrar yapması sağlanır.
3. Pekiştirme Evresi
Bu aşamada çocuğun iletişim işlevlerine uygun jest kullanma becerisini daha kalıcı hale getirmek için düzenli tekrarlar ve farklı bağlamlarda çalışmalar yapılır.
Okuldaki Çalışma Yöntemleri:
- Talep ve Reddetme Jestleri ile Tekrar Çalışmaları:
- Öğretmen, çocuğun talep etme ve reddetme jestlerini farklı oyuncaklar ve nesnelerle tekrar etmesini sağlar.
- Yönerge: “Bu kalemi istemiyorsan başını çevir.”
- Oyun ve Etkileşimli Aktiviteler:
- Çocuk, bir grup oyunu sırasında talep ve reddetme jestlerini kullanarak etkileşimde bulunur. Örneğin, bir arkadaşının verdiği oyuncağı reddetmek için başını çevirir.
Aile ile Evde Yapılacak Çalışmalar:
- Rutinlerle Pekiştirme:
- Aile, çocuğun günlük rutinlerinde jestleri kullanmasını pekiştirir. Örneğin: “Bu kitabı istiyorsan göster.”
- Eğlenceli Etkileşimlerle Pekiştirme:
- Aile, çocuğun oyuncaklarıyla jest kullanma çalışmalarını eğlenceli hale getirir. Örneğin: “Bu arabayı istiyorsan elini uzat.”
4. Genelleme Evresi
Bu evrede çocuğun jestleri farklı ortamlarda ve durumlarda kullanması sağlanır. Amaç, bu becerinin günlük yaşamda doğal bir şekilde kullanılmasını sağlamaktır.
Okuldaki Çalışma Yöntemleri:
- Sınıf Dışı Etkinlikler:
- Çocuk, bahçede bir arkadaşına talep jesti yapar veya bir nesneyi istemediğinde reddetme jestini kullanır.
- Grup Çalışmaları:
- Çocuk, bir grup etkinliğinde jestlerini kullanarak diğer çocuklarla iletişim kurar. Örneğin: “Bunu istemiyorsan başını çevir.”
Aile ile Evde Yapılacak Çalışmalar:
- Doğal Etkileşim Ortamlarında Çalışma:
- Aile, çocuğun evde veya dışarıda jestleri kullanmasını sağlar. Örneğin: “Bu elmayı istiyorsan göster.”
- Sosyal Etkinliklerde Çalışma:
- Aile, çocuğun bir parkta veya misafirlikte jestleri kullanmasını teşvik eder. Örneğin: “Bunu istemiyorsan başını çevir.”
Ek Açıklamalar: Genelleme evresinde çocuğun yaptığı her doğru çalışma sözel pekiştireçlerle desteklenir. Yanlış durumlarda doğru yöntem tekrar gösterilir ve çocuğun beceriyi farklı bağlamlarda uygulaması teşvik edilir.
Sonuç
İletişim işlevlerine uygun jest kullanma becerisi, çocuğun söz öncesi iletişim, sosyal etkileşim ve çevresiyle anlamlı bir şekilde ilişki kurma yeteneklerini geliştiren önemli bir araçtır. Bu becerinin tanıtım, uygulama, pekiştirme ve genelleme aşamalarında sistematik bir şekilde çalışılması, çocuğun bu beceriyi günlük yaşamında etkili bir şekilde kullanmasını sağlar. Aile ve öğretmenin iş birliği, öğrenmenin kalıcılığını artırır ve çocuğun gelişimini destekler.
