Eğitim Planı: Dinletilen seslerden farklı olan seslere tepki verme
1. Beceri Tanıtma Evresi
Beceri Tanımı ve Önemi: Dinletilen seslerden farklı olan seslere tepki verme becerisi, çocuğun işitsel algısını ve ayırt etme yeteneğini geliştirmeyi hedefler. Bu beceri, çocuğun çevresindeki sesleri fark etmesini, farklılıkları algılamasını ve bu seslere uygun tepki vermesini sağlar. Günlük yaşamda, çocuğun dil gelişimi, dikkat ve problem çözme becerilerinin gelişiminde önemli bir rol oynar.
Kazandırılacak Davranışlar:
- Dinletilen insan sesleri arasından farklı insan sesine tepki verir.
- Dinletilen hayvan sesleri arasından farklı hayvan sesine tepki verir.
- Dinletilen taşıt sesleri arasından farklı taşıt sesine tepki verir.
- Dinletilen müzik aleti sesleri arasından farklı müzik aleti sesine tepki verir.
- Dinletilen eşya ve doğa sesleri arasından farklı sese tepki verir.
Kullanılacak Öğretim Yöntemleri:
- Doğrudan öğretim yöntemi: Çocuğa adım adım farklı olan sesleri ayırt etme öğretilir.
- Alıştırmaları artırma: Farklı türden seslerle tekrar yapılarak öğrenim pekiştirilir.
- Model olma: Öğretmen, farklı seslerin nasıl ayırt edileceğini model olarak gösterir.
Modül ve Bölüm Bilgisi:
- Modül: Öğrenmeye Destek
- Bölüm: İşitsel Algı ve Bellek
Örnek Çalışma: Çocuğa sırasıyla üç hayvan sesi dinletilir (ör. köpek, kedi, kuş). Son olarak bir köpek sesi tekrar edilir. Çocuktan, “Bu seslerden hangisi farklı?” sorusuyla doğru yanıt vermesi istenir. Doğru cevap verildiğinde sözel pekiştireç kullanılır: “Harika, farklı olan kuş sesiydi!”
2. Uygulama Evresi
Okuldaki Çalışma Yöntemleri:
- Ses Ayırt Etme Çalışması:
- Öğretmen, sırasıyla üç farklı insan sesi dinletir (ör. bir erkek sesi, bir kadın sesi, bir çocuk sesi). Çocuktan bu seslerden farklı olanı tanıması istenir.
- Yönerge: “Bu seslerden hangisi farklı? İşaret et.”
- Müzik Aletleriyle Çalışma:
- Çocuğa üç farklı müzik aleti sesi dinletilir (ör. flüt, davul, gitar). Bu seslerden biri diğerlerinden farklıdır ve çocuktan farklı sesi ayırt etmesi istenir.
- Örneğin, “Hangisi diğerlerinden farklı? İşaret et.”
- Doğa Sesleriyle Çalışma:
- Öğretmen, bir rüzgar sesi, bir su sesi ve bir kuş sesi dinletir. Çocuktan farklı olan sesi tanıması istenir.
Aile ile Evde Yapılacak Çalışmalar:
- Evde Günlük Seslerle Çalışma:
- Ebeveyn, çocuğa evde kullanılan eşyaların seslerini dinletir (ör. mikser, kapı zili, telefon). Çocuktan farklı olan sesi tanıması istenir.
- Hayvan Sesleriyle Oyun:
- Aile, ses çıkaran oyuncak hayvanlarla çalışır. Örneğin, “Bu hayvanlardan hangisi farklı bir ses çıkarıyor?”
- Doğa Sesleriyle Çalışma:
- Aile, bir doğa yürüyüşünde farklı sesler dinletir ve çocuktan farklı sesi ayırt etmesi istenir. Örneğin, “Bu seslerden hangisi diğerlerinden farklı?”
Ek Açıklamalar: Bu evrede çocuğun yaptığı doğru çalışmalar pekiştirme ifadeleriyle desteklenir. Örneğin, “Çok iyi fark ettin, bu bir kuş sesiydi!” Yanlış durumda doğru ses modelleme yöntemiyle gösterilir ve çocuğun yeniden denemesi sağlanır.
3. Pekiştirme Evresi
Bu aşamada çocuğun dinletilen seslerden farklı olan sesleri tanıma becerisini pekiştirmesi için düzenli ve çeşitli çalışmalar yapılır. Çocuk farklı ses türleriyle tekrarlar yaparak bu beceriyi daha kalıcı hale getirir.
Okuldaki Çalışma Yöntemleri:
- Çeşitlendirilmiş Seslerle Çalışma:
- Öğretmen, bir dizi hayvan sesi dinletir (ör. kedi, köpek, kuş). Bu dizide farklı olan bir hayvan sesi eklenir (ör. bir inek sesi). Çocuk farklı olan sesi ayırt eder.
- Yönerge: “Bu seslerden hangisi diğerlerinden farklı? İşaret et.”
- Ses Kartlarıyla Oyun:
- Öğretmen, ses kartları ve ses kayıt cihazları kullanarak farklı bir sesin tanınmasını sağlar. Örneğin, taşıt sesleri arasına bir doğa sesi eklenir. Çocuktan, bu sesi tanıması istenir.
- Eşleştirme ve Fark Bulma Çalışması:
- Öğretmen, çocukla eşleştirme oyunu oynar. Farklı olan sesi bulması için çocuğa rehberlik eder.
Aile ile Evde Yapılacak Çalışmalar:
- Evde Günlük Seslerle Çalışma:
- Ebeveyn, çocuğa farklı ev sesleri dinletir (ör. elektrik süpürgesi, çamaşır makinesi, telefon). Bu seslerden biri diğerlerinden farklıdır ve çocuktan tanıması istenir.
- Oyun Tabanlı Çalışmalar:
- Ebeveyn, mobil uygulamalar veya internet üzerinden erişilen ses oyunlarını kullanır. Çocuk, farklı sesi tanıdığında ödüllendirilir.
- Doğa ve Çevre Sesleriyle Çalışma:
- Aile, bir doğa yürüyüşünde çocuğa çevre seslerini dinletir. Örneğin, kuş ve rüzgar sesleri arasında farklı olan bir taşıt sesi eklenir ve çocuktan farklı sesi tanıması istenir.
Ek Açıklamalar: Bu aşamada çocuğun yaptığı her doğru çalışma sözel pekiştireçlerle desteklenir. Örneğin, “Evet, bu ses diğerlerinden farklıydı, harikasın!” Yanlış durumda sabırla doğru ses modeli gösterilir ve çocuğun tekrar denemesi sağlanır.
4. Genelleme Evresi
Genelleme evresinde, çocuğun farklı sesleri tanıma becerisini çeşitli durumlarda ve ortamlarda uygulaması hedeflenir. Bu becerinin günlük hayata entegrasyonu sağlanır.
Okuldaki Çalışma Yöntemleri:
- Sınıf Dışı Etkinlikler:
- Çocuk, okul bahçesinde veya sınıf dışında farklı sesleri dinler. Örneğin, kuş sesleri arasına bir taşıt sesi eklenir ve çocuktan bu sesi ayırt etmesi istenir.
- Grup Çalışmaları:
- Çocuk, bir grup arkadaşla birlikte farklı sesleri tanıma oyunu oynar. Örneğin, bir arkadaş taşıt seslerini taklit ederken diğer arkadaş doğa seslerini ekler. Çocuktan farklı sesi tanıması istenir.
Aile ile Evde Yapılacak Çalışmalar:
- Alışverişte Uygulama:
- Aile, markette farklı sesler dinletir. Örneğin, alışveriş arabasının sesi ile bir kasa sesi arasına farklı bir telefon sesi eklenir ve çocuktan bu sesi ayırt etmesi istenir.
- Doğa ve Çevre Çalışmaları:
- Aile, bir parkta çocuğa farklı çevre seslerini dinletir. Çocuk, kuş ve rüzgar sesleri arasına eklenen farklı bir ses (ör. çim biçme makinesi) ile çalışır.
- Ev İçi Etkinlikler:
- Ebeveyn, evde farklı sesler çıkarır. Örneğin, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi ve bir oyuncak sesleri arasına farklı bir müzik sesi eklenir. Çocuktan bu sesi tanıması istenir.
Ek Açıklamalar: Genelleme aşamasında çocuğun beceriyi günlük hayatta doğal bir şekilde uygulaması teşvik edilir. Çocuğun yaptığı her doğru çalışma övgüyle desteklenir. Yanlış durumlarda, doğru yöntem sabırla tekrar gösterilir.
Sonuç
Dinletilen seslerden farklı olan seslere tepki verme becerisi, çocuğun işitsel algı, dikkat ve hafıza becerilerini güçlendiren temel bir araçtır. Bu becerinin tanıtım, uygulama, pekiştirme ve genelleme aşamalarında sistematik bir şekilde çalışılması, çocuğun bu beceriyi günlük yaşamında etkili bir şekilde kullanmasını sağlar. Aile ve öğretmenin iş birliği, öğrenmenin kalıcılığını ve başarısını artırır.
