Hedef: Konuşma Seslerini Ayırt Eder

1. Beceri Tanıtma Evresi

Ulaşmak İstediğimiz Hedef Davranışlar:

  1. Hedef sesi sesçil (fonetik) olarak en az benzeyen diğer seslerden ayırt eder.
  2. Hedef sesi, yerine üretilen hatalı sesten ayırt eder.
  3. Hedef konuşma sesinin sözcük içindeki konumunu (baş, orta, son) ayırt eder.

Kullanılabilecek Öğretim Yöntemleri:

  • Fonolojik Yaklaşım
  • Hibrit Yaklaşım (vaka-klinisyen merkezli)
  • Doğrudan Öğretim
  • Model Olma ve Taklit

2. Uygulama Evresi

Okulda Uygulanabilecek Çalışma Yöntemleri:

  1. Ses Ayırt Etme Çalışmaları:
    • Çocuğa hedef sesi ve ona benzeyen diğer sesler dinletilir ve doğru olanı seçmesi sağlanır.
    • Örnek: “Hangisini duyuyorsun? ‘k’ mi, ‘f’ mi?” Yanıt: “k.”
  2. Hatalı Sesleri Ayırt Etme:
    • Çocuğa doğru sesle hatalı ses karıştırılarak dinletilir ve ayırt etmesi istenir.
    • Örnek: “Hangisi doğru? ‘Küp’ mü, ‘Tüp’ mü?” Yanıt: “Küp.”
  3. Sözcük İçindeki Konumu Belirleme:
    • Çocuğa bir kelime içinde hedef sesin hangi pozisyonda olduğunu belirlemesi sağlanır.
    • Örnek: “Kalem kelimesinde ‘k’ sesi başta mı, sonda mı, ortada mı?” Yanıt: “Başta.”
  4. Grup Çalışmaları:
    • Çocuk, grup içinde ses ayırt etme etkinliklerine katılır.
    • Örnek: “Bu sesi tekrar edin ve kelimelerle eşleştirin.”

Ebeveynlerin Evde Uygulayabileceği Çalışma Yöntemleri:

  1. Günlük Hayatla İlişkilendirme:
    • Çocuk, evde sık duyduğu sesleri ayırt eder.
    • Örnek: “Bu bir ‘kedi’ sesi mi, yoksa ‘köpek’ sesi mi?”
  2. Hikaye veya Şarkılarla Çalışma:
    • Çocuk, hikaye veya şarkı içindeki hedef sesleri belirler.
    • Örnek: “Bu şarkıda kaç tane ‘k’ sesi duydun?”
  3. Oyunlarla Ses Ayırt Etme:
    • Çocuk, ses ayırt etme oyunlarına katılır.
    • Örnek: “Bu kutunun içinde hangi ses var? ‘k’ sesi mi, ‘t’ sesi mi?”

3. Pekiştirme Evresi

Okulda Uygulanabilecek Çalışma Yöntemleri:

  1. Hedef Seslerle Detaylı Çalışma:
    • Çocuğa hedef sesin farklı kelimelerdeki kullanım yerlerini ayırt ettirme çalışmaları yapılır.
    • Örnek: “Kuş kelimesinde ‘k’ sesi başta mı, son mu?”
  2. Karmaşık Ses Çalışmaları:
    • Çocuğa farklı ses grupları içeren kelimeler verilerek doğru sesi bulması sağlanır.
    • Örnek: “‘Kalem’ ve ‘Kelime’ kelimelerinde ortak ses nedir?”
  3. Grup Çalışmalarında Pekiştirme:
    • Çocuk, sınıf arkadaşlarıyla ses ayırt etme etkinliklerine katılır.
    • Örnek: “Bu sesi tekrar edin ve doğru kelimeyi seçin.”

Ebeveynlerin Evde Uygulayabileceği Çalışma Yöntemleri:

  1. Görsel ve İşitsel Materyallerle Çalışma:
    • Çocuğa ses ayırt etmeye yönelik görsel ve işitsel materyaller kullanılır.
    • Örnek: “Bu resimdeki kelime hangi sesle başlıyor?”
  2. Evdeki Nesnelerle Çalışma:
    • Çocuk, evdeki nesnelerin isimlerinde hedef sesleri belirler.
    • Örnek: “Bu masanın üzerindeki nesnelerde ‘k’ sesi olanları bul.”

4. Genelleme Evresi

Okulda Uygulanabilecek Çalışma Yöntemleri:

  1. Farklı Ortamlarda Ses Ayırt Etme:
    • Çocuk, sınıf dışında duyduğu sesleri ayırt eder.
    • Örnek: “Bahçede hangi sesleri duyuyorsun? Hangi kelimelere benziyor?”
  2. Hikaye ve Metinlerle Çalışma:
    • Çocuk, hikaye veya metin içindeki hedef sesleri belirler.
    • Örnek: “Bu hikayede kaç tane ‘k’ sesi var?”

Ebeveynlerin Evde Uygulayabileceği Çalışma Yöntemleri:

  1. Aile Sohbetleriyle Çalışma:
    • Çocuk, aile bireylerinin konuşmalarında hedef sesleri bulur.
    • Örnek: “Babanın söylediği kelimelerde ‘k’ sesi var mı?”
  2. Ev ve Dış Mekan Aktiviteleri:
    • Çocuk, dış mekanlarda duyduğu sesleri kelimelerle eşleştirir.
    • Örnek: “Bu ses bir ‘karga’nın sesi mi, yoksa bir ‘kuş’un sesi mi?”

Genel Sonuç

Bu plan, çocuğun konuşma seslerini ayırt etme becerisini geliştirmeyi hedefler. Düzenli uygulamalarla bu beceri günlük hayata genellenir ve çocuğun dil gelişimi, doğru telaffuz ve iletişim becerileri pekiştirilir.