Hedef: Sohbet Sırasında Soru Sorar
1. Evre: Beceri Tanıtma Evresi
Bu evrede çocuğun, sohbet sırasında soru sorma becerisi kazanması sağlanır. Soru sormak, çocuğun sosyal iletişimde aktif rol almasına, merak duygusunu ifade etmesine ve karşılıklı etkileşimi güçlendirmesine olanak tanır.
Bu beceriyi kazanması halinde:
- Karşılıklı sohbeti başlatma ve sürdürme becerisi gelişir.
- Sosyal bağlar kurma ve güçlendirme yeteneği artar.
- Merakını ifade eder ve bilgi edinme sürecine katılır.
Ulaşmak istediğimiz hedef davranışlar:
- Basit sorular sorar (örneğin, “Bu nedir?”).
- Kişisel sorular sorar (örneğin, “Adın ne?”).
- Durumlarla ilgili sorular sorar (örneğin, “Ne yapıyorsun?”).
- Daha karmaşık ve detaylı sorular sorar (örneğin, “Bugün okulda ne yaptın?”).
Kullanılabilecek öğretim yöntemleri:
- Modelleme ve rehberlik.
- Rol yapma ve dramatizasyon çalışmaları.
- Görsel destek ve yapılandırılmış diyaloglar.
Örnek Materyal ve Yönergeler:
- Materyal: Resimli kartlar, oyuncaklar, sohbet başlatıcı kartlar.
- Yönerge: “Bu bir top. Bana ‘Bu top hangi renk?’ diye sorabilirsin.”
2. Evre: Uygulama Evresi
Bu evrede çocuk, sohbet sırasında soru sorma becerisini aktif bir şekilde uygular. Çalışmalar, hem okulda öğretmen rehberliğinde hem de evde ebeveyn desteğiyle gerçekleştirilir.
Okulda Öğretmen Tarafından:
- Basit Sorularla Başlama:
- Çocuk, öğretmene ya da bir arkadaşına basit sorular sorar.
- Örnek Aktivite: “Arkadaşına ‘Bugün hangi oyunu oynadın?’ diye sorabilirsin.”
- Resim Kartlarıyla Soru-Cevap:
- Çocuk, resimler üzerinde gördükleriyle ilgili sorular sorar.
- Örnek Yönerge: “Bu resimdeki hayvanın adı nedir? Bana sorabilirsin.”
Evde Ebeveynler Tarafından:
- Günlük Hayatta Soru Sorma:
- Çocuk, günlük yaşamda ebeveynine basit sorular sorar.
- Ebeveyn Yönergesi: “Bana ‘Bugün ne yemek yapıyorsun?’ diye sorabilirsin.”
- Oyuncaklarla Etkileşim:
- Çocuk, oyuncaklarla oynarken bir soru oluşturur ve ebeveynine sorar.
- Örnek Aktivite: “Bu arabanın rengi ne? Bana sorabilirsin.”
3. Evre: Pekiştirme Evresi
Bu evrede çocuk, sohbet sırasında soru sorma becerisini düzenli ve doğal bir şekilde kullanmayı öğrenir. Soruların kapsamı ve zorluğu artırılır.
Okulda Öğretmen Tarafından:
- Detaylı Sorular Sorma:
- Çocuk, daha karmaşık ve detaylı sorular sorar.
- Örnek Aktivite: “Arkadaşına ‘Bugün hangi oyunları oynadın ve en çok hangisini sevdin?’ diye sorabilirsin.”
- Grup Sohbetlerinde Katılım:
- Çocuk, grup etkinliklerinde arkadaşlarına ya da öğretmenine sorular sorar.
- Örnek Yönerge: “Bir arkadaşına ‘Hafta sonu ne yaptın?’ diye sorabilirsin.”
Evde Ebeveynler Tarafından:
- Aile Sohbetlerinde Soru Sorma:
- Çocuk, aile bireylerine sohbet sırasında sorular sorar.
- Ebeveyn Yönergesi: “Bana ‘Bugün işte ne yaptın?’ diye sorabilirsin.”
- Soru-Cevap Oyunları:
- Çocuk, ebeveyniyle bir oyun oynarken sorular sorar.
- Örnek Aktivite: “Sence bu oyunda kaç taş var? Bana bu soruyu sorabilirsin.”
4. Evre: Genelleme Evresi
Bu evrede çocuk, sohbet sırasında soru sorma becerisini farklı kişiler, ortamlar ve durumlarda doğal bir şekilde kullanmayı öğrenir.
Okulda Öğretmen Tarafından:
- Sosyal Etkinliklerde Kullanım:
- Çocuk, sınıf etkinliklerinde ya da oyunlarda arkadaşlarına ve öğretmenine sorular sorar.
- Örnek Aktivite: “Arkadaşına ‘En sevdiğin ders nedir?’ diye sorabilirsin.”
- Farklı Konularda Sorular:
- Çocuk, farklı konularla ilgili sorular sorar.
- Örnek Yönerge: “Bir hikaye okurken öğretmene ‘Bu karakter neden üzgün?’ diye sorabilirsin.”
Evde Ebeveynler Tarafından:
- Toplum İçinde Soru Sorma:
- Çocuk, toplum içinde bir kişiye soru sorar (örneğin, bir market görevlisine).
- Ebeveyn Yönergesi: “Market çalışanına ‘Bu ürün nerede?’ diye sorabilirsin.”
- Sosyal Durumlarda Destekleme:
- Çocuk, misafirlerle ya da arkadaşlarıyla yaptığı sohbetlerde sorular sorar.
- Örnek Aktivite: “Arkadaşına ‘Bugün hangi oyunları oynadın?’ diye sorabilirsin.”
Genel Sonuç
Bu planın sonunda çocuk, sohbet sırasında uygun sorular sormayı öğrenir ve iletişimde aktif bir rol alır. Bu beceri, çocuğun sosyal iletişim becerilerini güçlendirir, merak duygusunu ifade etmesine yardımcı olur ve sosyal bağlarını kuvvetlendirir. Düzenli uygulama ve rehberlik sayesinde bu beceri kalıcı hale gelir ve günlük hayatta doğal bir şekilde kullanılabilir. Hem öğretmen hem de ebeveyn desteği bu sürecin kritik bir parçasıdır.