Hedef: Göz Kontağı Kurar
1. Evre: Beceri Tanıtma Evresi
Bu evrede çocuğun, göz kontağının iletişimdeki önemini anlaması ve bu beceriyi öğrenmeye başlaması sağlanır. Göz kontağı kurmak, etkili bir iletişimin temel unsurlarından biridir ve sosyal ilişkilerin güçlenmesine katkı sağlar.
Bu beceriyi kazanması halinde:
- Sosyal ilişkilerinde güven oluşturur.
- Dinleyiciyle bağ kurarak etkili bir iletişim sağlar.
- Konuşurken ve dinlerken dikkatin karşı tarafa yönlendiğini gösterir.
Ulaşmak istediğimiz hedef davranışlar:
- Konuşma sırasında karşısındaki kişiye bakar.
- Dinlerken dikkatini ifade etmek için göz kontağı kurar.
- Göz kontağını sürdürebilir ancak rahatsızlık hissettiğinde kısa süreli olarak gözlerini başka yöne çevirebilir.
- Farklı sosyal ortamlarda doğal bir şekilde göz teması kurar.
Kullanılabilecek öğretim yöntemleri:
- Model olma ve eşlik etme.
- Drama ve rol oynama çalışmaları.
- Görsel destekli aktiviteler.
Örnek Materyal ve Yönergeler:
- Materyal: Resimler ve aynalar.
- Yönerge: “Bana bir cümle söyle ve konuşurken gözlerime bakmaya çalış.”
2. Evre: Uygulama Evresi
Bu evrede çocuk, göz kontağı kurma becerisini farklı durumlarda uygulamaya başlar. Hem okulda öğretmen rehberliğinde hem de evde ebeveyn desteğiyle çalışmalar yapılır.
Okulda Öğretmen Tarafından:
- Eşli Çalışmalar:
- Öğrenci, öğretmeniyle birebir çalışmalarda konuşma sırasında göz kontağı kurar.
- Örnek Aktivite: “Bir soruyu yanıtlarken bana bakarak konuşmayı dene.”
- Grup Çalışmaları:
- Çocuk, arkadaşlarıyla grup çalışmalarında konuşma sırasında göz kontağı kurmayı öğrenir.
- Örnek Yönerge: “Arkadaşlarınla tartışırken onları dinlerken gözlerine bakmayı hatırla.”
Evde Ebeveynler Tarafından:
- Aile Sohbetleri:
- Çocuk, günlük sohbetlerde ebeveyniyle göz kontağı kurarak konuşur.
- Ebeveyn Yönergesi: “Bana gününü anlatırken gözlerime bakmaya çalış.”
- Ayna Çalışmaları:
- Çocuk, aynada kendi gözlerine bakarak konuşma pratiği yapar.
- Örnek Aktivite: “Aynaya bakarak bir hikaye anlat ve kendi gözlerine bakmaya dikkat et.”
3. Evre: Pekiştirme Evresi
Bu evrede çocuk, göz kontağı kurma becerisini sosyal ortamlarda daha doğal ve sürekli bir şekilde kullanmayı öğrenir.
Okulda Öğretmen Tarafından:
- Sınıf İçi Tartışmalar:
- Çocuk, sınıf arkadaşlarıyla yaptığı tartışmalarda göz kontağı kurar ve bunu sürdürür.
- Örnek Aktivite: “Arkadaşlarınla bir konu hakkında tartışırken her cümlede gözlerine bakmayı dene.”
- Drama ve Rol Oynama:
- Çocuk, drama çalışmaları sırasında göz kontağı kurmayı öğrenir. Farklı roller oynayarak bu becerisini pekiştirir.
- Örnek Yönerge: “Bir doktor gibi davran ve hastayla konuşurken göz teması kurmayı unutma.”
Evde Ebeveynler Tarafından:
- Göz Teması İçeren Oyunlar:
- Çocuk, ebeveyniyle göz teması gerektiren oyunlar oynar (örneğin, göz kırpma oyunu).
- Örnek Aktivite: “Bir oyunda bir şey söylemeden önce göz kırpman gerekiyor. Göz kırparak bana sinyal ver.”
- Aile Toplantılarında Pratik:
- Çocuk, aile toplantılarında konuşurken veya dinlerken göz kontağı kurmaya teşvik edilir.
- Ebeveyn Yönergesi: “Aile büyüklerine bir şey anlatırken gözlerine bakmayı unutma.”
4. Evre: Genelleme Evresi
Bu evrede çocuk, göz kontağı kurma becerisini farklı kişiler ve sosyal ortamlarda doğal bir şekilde kullanmayı öğrenir.
Okulda Öğretmen Tarafından:
- Farklı Kişilerle Çalışmalar:
- Çocuk, sınıfta farklı arkadaşlarıyla iletişim kurarken göz kontağı becerisini uygular.
- Örnek Aktivite: “Bir arkadaşına bir soru sorarken ona bakarak konuşmayı dene.”
- Sunum ve Hikaye Anlatımı:
- Çocuk, sınıfta yaptığı bir sunum ya da hikaye anlatımında dinleyicilerle göz teması kurar.
- Örnek Yönerge: “Sınıfta bir hikaye anlat ve her dinleyiciye sırayla bakarak iletişim kurmayı dene.”
Evde Ebeveynler Tarafından:
- Sosyal Etkinliklerde Pratik:
- Çocuk, sosyal etkinliklerde (örneğin, bir aile toplantısında) konuşurken ve dinlerken göz kontağı kurar.
- Ebeveyn Yönergesi: “Misafirlere bir şey söylerken onları dinlerken gözlerine bakmayı hatırla.”
- Toplum İçinde Uygulama:
- Çocuk, toplum içinde farklı kişilerle konuşurken göz kontağı kurar (örneğin, bir mağaza görevlisiyle konuşurken).
- Örnek Aktivite: “Bir mağazada bir ürün sorarken görevliye bakarak konuşmayı dene.”
Genel Sonuç
Bu planın sonunda çocuk, göz kontağı kurma becerisini farklı kişi, ortam ve durumlarda doğal bir şekilde kullanır. Bu beceri, çocuğun sosyal uyumunu artırır, iletişimde güven oluşturur ve sosyal hayatında daha etkin bir birey olmasını sağlar. Hem öğretmen hem de ebeveynlerin desteğiyle bu beceri pekiştirilir ve kalıcı hale getirilir.