Hedef: Akıcı Konuşur
1. Evre: Beceri Tanıtma Evresi
Bu evrede, çocuğun akıcı konuşmanın ne olduğunu anlaması ve bu beceriyi öğrenmeye başlaması hedeflenir. Akıcı konuşma, kesintisiz, düzenli bir konuşma ritmi ile kelimelerin doğru ve net bir şekilde ifade edilmesini içerir.
Bu beceriyi kazanması halinde:
- İletişim kurarken daha anlaşılır olur.
- Dinleyicilerin dikkatini çeken ve etkili bir şekilde duygu ve düşüncelerini ifade eder.
- Sosyal etkileşimlerde özgüven kazanır ve kaygı seviyesi azalır.
Ulaşmak istediğimiz hedef davranışlar:
- Konuşma sırasında kelimeleri net bir şekilde ifade eder.
- Cümleler arasında uygun duraklamalar yapar.
- Sözcükleri birleştirirken ritmik bir akış sağlar.
- Konuşmayı kesintisiz şekilde sürdürür.
Kullanılabilecek öğretim yöntemleri:
- Tekrar ve modelleme.
- Nefes kontrolü ile ritmik konuşma çalışmaları.
- Yapılandırılmış konuşma oyunları ve diyaloglar.
Örnek Materyal ve Yönergeler:
- Materyal: Kısa hikayeler, şiirler ve şarkılar.
- Yönerge: “Bu hikayeyi tekrar oku. Kelimeleri birbirine bağlayarak ve duraksamadan söylemeye çalış.”
2. Evre: Uygulama Evresi
Bu evrede hedef davranışlar hem okulda öğretmen rehberliğinde hem de evde ebeveyn desteğiyle uygulanır.
Okulda Öğretmen Tarafından:
- Sesli Okuma Çalışmaları:
- Öğrenciden kısa metinleri sesli okuması istenir. Öğretmen, öğrenciye konuşma sırasında kesintisiz bir şekilde ilerlemesi için rehberlik eder.
- Örnek Aktivite: “Bu metni oku ve kelimeleri birbirine bağlayarak, düzgün bir akışta ilerle.”
- Drama ve Rol Oynama:
- Öğrenciye farklı roller verilerek konuşma çalışmaları yaptırılır. Akıcılık bu çalışmalarda öncelikli hedef olur.
- Örnek Aktivite: “Bir haber spikeri gibi davranarak bu haber metnini oku.”
Evde Ebeveynler Tarafından:
- Günlük Sohbet Çalışmaları:
- Ebeveyn, çocuğun günlük sohbetlerinde akıcı konuşmayı denemesini sağlar.
- Ebeveyn Yönergesi: “Bugün okulda yaptıklarını anlatırken kelimelerini birleştir ve duraksamadan konuşmaya çalış.”
- Şarkı ve Tekerleme Çalışmaları:
- Çocukla birlikte akıcılığı artıran şarkılar ya da tekerlemeler söylenir.
- Örnek Aktivite: “Bu tekerlemeyi birlikte söyleyelim ve akıcı bir şekilde devam edelim: ‘Bir berber bir berbere gel beraber bir berber dükkânı açalım demiş.'”
3. Evre: Pekiştirme Evresi
Bu evrede çocuk, konuşma akıcılığını doğal ve sürekli bir şekilde kullanmayı öğrenir.
Okulda Öğretmen Tarafından:
- Grup Tartışmaları:
- Öğrenci, grup içi konuşmalarda konuşma akıcılığını kullanır. Bu sırada öğretmen rehberlik eder ve geri bildirim verir.
- Örnek Yönerge: “Arkadaşlarınla tartışırken konuşmayı kesintisiz bir şekilde sürdürmeye çalış.”
- Metin Analizi ve Okuma:
- Öğrenciden, önemli kelimeleri belirleyerek metni düzgün bir akışla okuması istenir.
- Örnek Aktivite: “Bu hikayeyi oku ve cümlelerin arasında uygun duraklamalar yap.”
Evde Ebeveynler Tarafından:
- Kendi Sesini Kaydetme ve Dinleme:
- Çocuğun kendi konuşmalarını kaydedip dinlemesi sağlanır. Akıcılığı değerlendirmesi ve geliştirmesi için rehberlik edilir.
- Ebeveyn Yönergesi: “Bir hikaye anlatırken sesini kaydet. Sonra dinle ve konuşmanın ne kadar akıcı olduğunu değerlendir.”
- Oyunlarla Pekiştirme:
- Ebeveyn, çocuğun konuşma akıcılığını artırmak için çeşitli oyunlar düzenler.
- Örnek Aktivite: “Bir rol yapma oyunu oynayalım. Sen bir doktor ol ve akıcı bir şekilde hastana ne yapması gerektiğini anlat.”
4. Evre: Genelleme Evresi
Bu evrede, çocuğun konuşma akıcılığı doğal bir beceri olarak sosyal hayatta kullanılabilir hale gelir.
Okulda Öğretmen Tarafından:
- Farklı Konuşma Ortamlarında Uygulama:
- Çocuk, sınıf içindeki etkinliklerde (örneğin, sunum ya da grup çalışmaları) konuşma akıcılığını kullanır.
- Örnek Aktivite: “Bir sunum yap ve konuşmanın boyunca akıcı olmaya dikkat et.”
- Şiir ve Hikaye Yarışmaları:
- Çocuk, sınıf içi hikaye anlatma veya şiir okuma yarışmalarına katılır. Akıcı konuşma becerisi bu etkinliklerle pekiştirilir.
- Örnek Yönerge: “Bu şiiri oku ve ritmik, akıcı bir şekilde devam et.”
Evde Ebeveynler Tarafından:
- Günlük Hayatta Uygulama:
- Çocuk, günlük hayatta (örneğin, arkadaşlarıyla konuşurken) akıcı konuşmayı uygular. Ebeveyn, bu süreçte geri bildirim sağlar.
- Ebeveyn Yönergesi: “Arkadaşlarına bir hikaye anlatırken akıcı bir şekilde konuşmayı unutma.”
- Aile Sohbetlerinde Pekiştirme:
- Aile, çocuğun konuşma akıcılığını günlük sohbetlerde destekler.
- Örnek Aktivite: “Akşam yemeğinde gününü anlatırken konuşmanın ne kadar akıcı olduğunu fark etmeye çalış.”
Genel Sonuç
Bu planın sonunda çocuk, konuşma akıcılığı becerisini kazanır ve günlük iletişimlerinde rahatlıkla uygular. Bu beceri, çocuğun hem sosyal hem de akademik hayatında özgüvenini artırır ve iletişim kalitesini yükseltir. Hem öğretmen hem de ebeveynlerin iş birliği ile süreç sürekli desteklenir ve izlenir.