Hedef: Gündelik Konuşmada Farklı Durum ve Ortamlarda Farklı Kişilerle Konuşurken Doğru Seslemeyi Kullanır
1. Beceri Tanıtma Evresi
Ulaşmak İstediğimiz Hedef Davranışlar:
- Sesini ortamın gürültü düzeyine göre ayarlar (sessiz bir ortamda yumuşak, gürültülü bir ortamda daha yüksek ses kullanır).
- Konuştuğu kişiye göre (arkadaş, öğretmen, aile bireyi) uygun tonlama ve vurgu kullanır.
- Duruma göre (bilgi verme, soru sorma, duygu ifade etme) sesin doğal ritmini ve tonlamasını değiştirir.
- Rahat ve doğal bir şekilde konuşurken anlaşılabilirlik sağlar.
Kullanılabilecek Öğretim Yöntemleri:
- Model Olma ve Taklit
- Rol Oyunları ile Uygulama
- Geri Bildirim ve Pekiştirme
- Akustik Dinleme Çalışmaları
2. Uygulama Evresi
Okulda Uygulanabilecek Çalışma Yöntemleri:
- Ortam Sesine Göre Ses Ayarı:
- Çocuğa sessiz ve gürültülü ortamlarda nasıl seslemeyi değiştireceği öğretilir.
- Örnek: “Kütüphanede ‘Merhaba’ kelimesini yumuşak bir sesle söyle, bahçede biraz daha yüksek sesle konuş.”
- Kişiye Göre Ses Kullanımı:
- Çocuğa arkadaşları, öğretmenleri ve aile bireyleriyle farklı tonlamalarla konuşma pratiği yaptırılır.
- Örnek: “‘Öğretmenim, soruyu tekrar eder misiniz?’ cümlesini nazik ve sakin bir sesle söyle.”
- Duruma Göre Tonlama ve Vurgu Çalışması:
- Çocuğa bilgi verme, soru sorma veya duygu ifade etme durumlarında doğru seslemeyi kullanması öğretilir.
- Örnek: “‘Bu benim kitabım’ cümlesinde bilgi verirken vurgunu düz tut, ‘Bu senin mi?’ sorusunda son kelimeye vurgu yap.”
- Doğal Konuşma Ritmi ve Akıcılığı:
- Çocuğun konuşurken ses tonunu doğal bir şekilde kullanması sağlanır.
- Örnek: “Arkadaşına ‘Bugün ne yaptın?’ diye sorarken rahat bir ton kullan.”
Ebeveynlerin Evde Uygulayabileceği Çalışma Yöntemleri:
- Günlük Sohbetlerde Ses Kontrolü:
- Çocuk, evde ailesiyle konuşurken ortam ve kişiye göre sesini ayarlar.
- Örnek: “‘Anne, su verir misin?’ derken sakin bir ses tonu kullan.”
- Rol Oyunları ile Pratik:
- Çocuk, farklı durumları canlandırarak sesleme çalışmaları yapar.
- Örnek: “Sen öğretmen ol, ben öğrenci olayım. ‘Bu sorunun cevabı nedir?’ diye sor.”
- Şarkılar ve Hikayelerle Tonlama Çalışması:
- Çocuk, şarkı ve hikayelerde geçen cümlelerde doğru vurgu ve tonlamayı uygular.
- Örnek: “‘Ali Baba’nın Çiftliği’ şarkısını söylerken her kelimenin vurgusuna dikkat et.”
3. Pekiştirme Evresi
Okulda Uygulanabilecek Çalışma Yöntemleri:
- Grup Çalışmalarında Uygulama:
- Çocuk, grup etkinliklerinde diğer öğrencilerle konuşurken doğru seslemeyi kullanır.
- Örnek: “‘Ben bir fikrim var!’ derken ses tonunu doğal ve net tut.”
- Uzun Cümle ve Diyalog Çalışmaları:
- Çocuğa, uzun cümleler ve karşılıklı konuşmalar verilerek doğru seslemeyi kullanması sağlanır.
- Örnek: “‘Bugün okulda resim yaptık ve çok eğlendik.’ cümlesini doğal bir ritimle söyle.”
- Sosyal Etkileşim Pratiği:
- Çocuk, sınıf arkadaşlarıyla doğal bir şekilde konuşma yaparak ses kullanımını pekiştirir.
- Örnek: “‘Hangi oyunu oynayalım?’ sorusunu rahat bir tonla sor.”
Ebeveynlerin Evde Uygulayabileceği Çalışma Yöntemleri:
- Aile İçi Günlük Konuşmalar:
- Çocuk, evde aile bireyleriyle farklı durumlarda konuşma pratiği yapar.
- Örnek: “‘Yemeğe ne zaman oturuyoruz?’ sorusunu sakin bir sesle sor.”
- Hikaye ve Şarkılarda Pekiştirme:
- Çocuk, hikaye ve şarkılarla doğru seslemeyi uygular.
- Örnek: “‘Bir zamanlar küçük bir köyde…’ hikayesini anlatırken vurgularına dikkat et.”
4. Genelleme Evresi
Okulda Uygulanabilecek Çalışma Yöntemleri:
- Farklı Derslerde Ses Kullanımı:
- Çocuk, farklı derslerde öğrendiği sesleme becerilerini uygular.
- Örnek: “‘Matematik dersinde ‘Toplamda üç elma var’ cümlesini net bir sesle söyle.”
- Sınıf Sunumlarında Doğru Ses Kullanımı:
- Çocuk, sınıfta yaptığı sunumlarda ses tonunu ve ritmini doğal şekilde ayarlar.
- Örnek: “‘Bugün size doğa olayları hakkında bilgi vereceğim.’ cümlesini sakin bir sesle söyle.”
Ebeveynlerin Evde Uygulayabileceği Çalışma Yöntemleri:
- Aile Sohbetlerinde Doğru Sesleme:
- Çocuk, aile bireyleriyle yaptığı konuşmalarda öğrendiği sesleme becerilerini uygular.
- Örnek: “‘Bugün okulda ne yaptınız?’ sorusuna doğal bir sesle cevap ver.”
- Sosyal Ortamlarda Pratik:
- Çocuk, sosyal etkinliklerde veya arkadaşlarıyla konuşurken seslemeyi doğru şekilde uygular.
- Örnek: “‘Bu oyuncak benim’ derken sakin ve net bir ses tonu kullan.”
Genel Sonuç
Bu plan, çocuğun gündelik konuşmalarda farklı durum ve ortamlarda doğru sesleme becerisini geliştirmeyi hedefler. Sistematik uygulama ve doğal konuşma ortamlarında pratik, bu becerinin sosyal ve akademik hayatta etkili bir şekilde kullanılmasını sağlar. Doğru sesleme, iletişimde özgüven kazandırır ve anlaşılabilirliği artırır.
