Hedef: Sesleme (Fonasyon) İçin Doğru Solunum Yapar
1. Beceri Tanıtma Evresi
Ulaşmak İstediğimiz Hedef Davranışlar:
- Diyafram solunumunu doğru şekilde kullanır.
- Soluk alıp verme sırasında nefes kontrolü sağlar.
- Sesleme sırasında soluk akışını konuşmanın ritmine uygun şekilde düzenler.
- Cümle sonuna kadar yeterli nefes rezervi kullanarak ses üretir.
Kullanılabilecek Öğretim Yöntemleri:
- Doğrudan Öğretim
- Motor Temelli Teknikler
- Geri Bildirim ve Pekiştirme
- Ritmik Solunum Egzersizleri
2. Uygulama Evresi
Okulda Uygulanabilecek Çalışma Yöntemleri:
- Diyafram Solunumu Çalışması:
- Çocuğa burnundan nefes alıp diyaframını şişirmesi öğretilir, ardından ağzından yavaşça nefes vermesi sağlanır.
- Örnek: “Burnundan derin nefes al, karnını şişir ve yavaşça ‘aaa’ sesiyle nefes ver.”
- Nefes Akışını Kontrol Etme Çalışması:
- Çocuğun, ses üretimi sırasında nefes akışını düzenli tutması sağlanır.
- Örnek: “Bir nefeste ‘aaaa’ sesini olabildiğince uzun süre tutmaya çalış.”
- Ritmik Solunum ile Sesleme:
- Çocuğun konuşma ritmine uygun şekilde nefes alıp verme pratiği yapması sağlanır.
- Örnek: “‘Benim adım Ali’ cümlesini söylemeden önce derin bir nefes al.”
- Ses ve Cümle Çalışması:
- Çocuğun bir cümleyi söylemek için yeterli nefes alıp almadığını kontrol etmesi öğretilir.
- Örnek: “‘Bugün okuldan sonra parka gideceğim’ cümlesini tek nefeste söyle.”
Ebeveynlerin Evde Uygulayabileceği Çalışma Yöntemleri:
- Diyafram Solunumu Egzersizleri:
- Çocuk, evde diyafram solunumu yaparak nefes kontrolünü öğrenir.
- Örnek: “Hadi birlikte nefes alıp verelim. Burnundan nefes al, karnını şişir ve yavaşça nefes ver.”
- Şarkılarla Nefes Çalışması:
- Çocuk, şarkı söylerken nefes kontrolünü uygular.
- Örnek: “‘Ali Baba’nın Çiftliği’ şarkısını söylerken nefesini düzenle.”
- Hikaye Anlatımı ve Okuma:
- Çocuk, bir hikaye okurken cümle sonlarına kadar nefesini kontrol eder.
- Örnek: “‘Bir zamanlar bir köyde küçük bir tavşan yaşarmış.’ cümlesini bir nefeste oku.”
3. Pekiştirme Evresi
Okulda Uygulanabilecek Çalışma Yöntemleri:
- Uzun Cümlelerle Nefes Çalışmaları:
- Çocuğa uzun cümleler verilerek nefesini düzenli şekilde kullanması sağlanır.
- Örnek: “‘Bugün sabah kalktım, kahvaltı yaptım ve okula gittim.’ cümlesini tek nefeste söyle.”
- Grup Çalışmaları:
- Çocuk, sınıf arkadaşlarıyla birlikte nefes ve sesleme çalışmaları yapar.
- Örnek: “Sırayla herkes bir cümle söyleyecek. Sen ‘Benim adım Ali’ cümlesini söyle.”
- Ritmik Nefes Çalışmaları:
- Çocuğun nefes alıp verme sırasında konuşma ritmini bozmadan sesleme yapması sağlanır.
- Örnek: “Hikaye anlatırken her cümleye başlamadan önce nefes almayı unutma.”
Ebeveynlerin Evde Uygulayabileceği Çalışma Yöntemleri:
- Doğal Konuşma Çalışmaları:
- Çocuk, günlük konuşmalarında nefes alıp verme düzenini uygular.
- Örnek: “‘Bugün okuldan sonra parkta oynadık.’ cümlesini doğru nefesle söyle.”
- Şarkılar ve Ninnilerle Pekiştirme:
- Çocuk, şarkı ve ninniler sırasında nefesini doğru kullanmayı öğrenir.
- Örnek: “‘Ninni ninni yavrum uyu’ şarkısını söylerken nefesini kontrol et.”
4. Genelleme Evresi
Okulda Uygulanabilecek Çalışma Yöntemleri:
- Derslerde Nefes Kontrolü:
- Çocuk, farklı derslerde nefes kontrolünü uygulayarak cümlelerini düzgün bir şekilde tamamlar.
- Örnek: “Türkçe dersinde ‘Ali topu atıyor.’ cümlesini tek nefeste söyle.”
- Sınıf Sunumlarında Kullanım:
- Çocuk, sunum sırasında doğru nefes alıp vererek cümlelerini net bir şekilde ifade eder.
- Örnek: “‘Bugün sizlere çevre kirliliği hakkında konuşacağım.’ cümlesini söyle.”
Ebeveynlerin Evde Uygulayabileceği Çalışma Yöntemleri:
- Aile Sohbetlerinde Kullanım:
- Çocuk, aile bireyleriyle konuşurken öğrendiği nefes kontrolünü uygular.
- Örnek: “‘Bugün dışarıda arkadaşlarımla oynadım.’ cümlesini düzgün nefesle söyle.”
- Doğal Ortamlarda Pratik:
- Çocuk, dış ortamda arkadaşlarıyla konuşurken nefes kontrolünü uygular.
- Örnek: “‘Oyun oynayalım mı?’ sorusunu nefesini doğru kullanarak söyle.”
Genel Sonuç
Bu plan, çocuğun sesleme (fonasyon) sırasında doğru solunum yapma becerisini geliştirmeyi amaçlar. Sistematik uygulamalar ve doğal ortamda pratiklerle bu beceri günlük iletişimde etkin bir şekilde kullanılabilir hâle gelecektir.
