Hedef: Hipernazalite Kaynaklı Hatalı Seslerin Yerine Hedef Konuşma Seslerini Üretir

1. Beceri Tanıtma Evresi

Ulaşmak İstediğimiz Hedef Davranışlar:

  1. Hipernazaliteye bağlı olarak hatalı üretilen sesleri tespit eder.
  2. Hatalı seslerin yerine hedef sesleri doğru üretir.
  3. Ses üretiminde ağız rezonansını kullanarak nazal kaçışı engeller.
  4. Doğru hava basıncı ve artikülasyon ile hedef sesleri üretir.

Kullanılabilecek Öğretim Yöntemleri:

  • Doğrudan Öğretim
  • Geri Bildirim ve Pekiştirme
  • Akustik Geri Bildirim Teknikleri
  • Fonolojik Gelişim ve Artikülasyon Terapisi

2. Uygulama Evresi

Okulda Uygulanabilecek Çalışma Yöntemleri:

  1. Hatalı ve Doğru Seslerin Ayırt Edilmesi:
    • Çocuğa hatalı üretilen sesler ile doğru sesler arasındaki fark öğretilir.
    • Örnek: “‘S’ sesi burnundan kaçmamalı. Söyle: ‘ssss’ ve burnundan hava kaçmadığını kontrol et.”
  2. Nazal Kaçış Kontrolü:
    • Çocuğun burun deliklerini kapatarak hedef sesleri doğru üretmesi sağlanır.
    • Örnek: “‘Ş’ sesi çıkarırken burnunu kontrol et, hava sadece ağzından çıksın.”
  3. Hedef Seslerin İzole Üretimi:
    • Çocuğa tek bir hedef ses verilerek nazal kaçış olmadan doğru üretimi çalıştırılır.
    • Örnek: “‘C’ sesi çıkarırken dilini üst damakta tut ve burun yerine ağızdan üret.”
  4. Hecelerle Çalışma:
    • Çocuğa hedef seslerin hece içinde doğru üretimi öğretilir.
    • Örnek: “‘sa, se, si’ hecelerini burun kaçışı olmadan söyle.”
  5. Kelime ve Cümle Çalışmaları:
    • Çocuğa hedef seslerin kelime ve cümle içinde doğru şekilde kullanımı sağlanır.
    • Örnek: “‘Sandalye’, ‘çiçek’, ‘şeker’ kelimelerini doğru söyle. Ardından ‘Sarı şeker al.’ cümlesini tekrar et.”

Ebeveynlerin Evde Uygulayabileceği Çalışma Yöntemleri:

  1. Ses Üretimi Pratiği:
    • Çocuk, evde izole hedef sesleri doğru şekilde tekrar eder.
    • Örnek: “‘S, z, ş, ç, c’ seslerini sırayla söyle ve doğru hava çıkışını kontrol et.”
  2. Hece ve Kelime Çalışmaları:
    • Çocuk, evde günlük kullanılan kelimelerde hedef sesleri doğru üretir.
    • Örnek: “‘Şapka, çanta, zeytin’ kelimelerini burun kaçışı olmadan söyle.”
  3. Oyunlarla Hedef Ses Çalışmaları:
    • Çocuk, oyun sırasında hedef sesleri içeren kelimeleri doğru telaffuz eder.
    • Örnek: “‘Topu at’ dediğinde ‘t’ sesinin doğru üretimine dikkat et.”

3. Pekiştirme Evresi

Okulda Uygulanabilecek Çalışma Yöntemleri:

  1. Karmaşık Kelime Çalışmaları:
    • Çocuğa karmaşık kelimelerde hedef seslerin doğru üretimi çalıştırılır.
    • Örnek: “‘Şehir, çiçekçi, sandalye’ kelimelerini doğru telaffuz et.”
  2. Cümle Üretimi ve Uygulaması:
    • Çocuğa hedef seslerin olduğu cümleler kurdurularak doğru üretim sağlanır.
    • Örnek: “‘Şekerli çay içerim.’ cümlesindeki ‘ş’ ve ‘ç’ seslerini doğru söyle.”
  3. Grup Çalışmaları:
    • Çocuk, sınıf arkadaşlarıyla etkileşimde hedef sesleri doğru üretir.
    • Örnek: “Arkadaşına ‘Saklambaç oynayalım mı?’ diye sor ve ‘s’ sesine dikkat et.”

Ebeveynlerin Evde Uygulayabileceği Çalışma Yöntemleri:

  1. Doğal Konuşma Çalışmaları:
    • Çocuk, günlük konuşmalarında öğrendiği ses üretim becerilerini uygular.
    • Örnek: “‘Bugün okula gittim.’ cümlesinde ‘g’ sesine dikkat et.”
  2. Hikaye ve Şarkılarda Kullanım:
    • Çocuk, hikaye ve şarkılarda geçen hedef sesleri doğru şekilde üretir.
    • Örnek: “‘Şirin Şeker Kız’ hikayesindeki ‘ş’ sesini burun kaçışı olmadan söyle.”

4. Genelleme Evresi

Okulda Uygulanabilecek Çalışma Yöntemleri:

  1. Farklı Derslerde Kullanım:
    • Çocuk, derslerde öğrendiği hedef sesleri doğru üretir.
    • Örnek: “Fen dersinde ‘Güneş çok parlak.’ cümlesindeki ‘ş’ sesini doğru telaffuz et.”
  2. Sınıf Sunumlarında Kullanım:
    • Çocuk, sınıfta yaptığı sunumlarda hedef sesleri doğru üretir.
    • Örnek: “‘Bugün size kitap okuyacağım.’ cümlesindeki ‘g’ ve ‘k’ seslerine dikkat et.”

Ebeveynlerin Evde Uygulayabileceği Çalışma Yöntemleri:

  1. Aile Sohbetlerinde Kullanım:
    • Çocuk, aile bireyleriyle yaptığı konuşmalarda öğrendiği ses becerilerini uygular.
    • Örnek: “‘Bu sabah süt içtim.’ cümlesindeki ‘t’ sesini doğru çıkar.”
  2. Doğal Ortamda Pratik:
    • Çocuk, dış ortamlarda öğrendiği ses becerilerini uygular.
    • Örnek: “‘Parkta oynarken ‘Çiçek çok güzel.’ cümlesindeki ‘ç’ sesini doğru söyle.'”

Genel Sonuç

Bu plan, çocuğun hipernazaliteye bağlı olarak hatalı ürettiği seslerin yerine doğru hedef sesleri üretmesini sağlamayı hedefler. Sistematik uygulama ve düzenli pratiklerle bu beceri günlük konuşmalarda ve sosyal iletişimde etkili bir şekilde kullanılabilir hâle gelecektir.