Hedef: Tam ve Anlaşılır Konuşmayı Farklı Kişi, Ortam ve Durumlara Geneller
1. Evre: Beceri Tanıtma Evresi
Bu evrede çocuğun, tam ve anlaşılır konuşma becerisini sadece belirli durumlarda değil, farklı kişi, ortam ve durumlara da genellemesi gerektiğini anlaması sağlanır. Çocuk, bu beceriyi her ortamda kullanabilme alışkanlığı kazanır.
Bu beceriyi kazanması halinde:
- Farklı sosyal bağlamlarda kendini rahatça ifade eder.
- Farklı kişilerle etkili iletişim kurar.
- Akademik, sosyal ve günlük hayatında iletişim kalitesini artırır.
Ulaşmak istediğimiz hedef davranışlar:
- Tanıdığı ve tanımadığı kişilerle tam ve anlaşılır bir şekilde konuşur.
- Farklı ortamlarda (okul, ev, toplum içinde) konuşmalarını net bir şekilde ifade eder.
- Duygusal durumlarına rağmen cümlelerini tam ve açık bir şekilde tamamlar.
- Yeni durumlara uyum sağlayarak konuşmasını sürdürebilir.
Kullanılabilecek öğretim yöntemleri:
- Sosyal beceri simülasyonları.
- Rol oynama ve drama çalışmaları.
- Yapılandırılmış grup etkinlikleri.
Örnek Materyal ve Yönergeler:
- Materyal: Farklı durumları temsil eden hikaye kartları ve senaryo metinleri.
- Yönerge: “Bu durumda bir mağaza görevlisinden bilgi almak istiyorsun. Cümlelerini tam ve net bir şekilde ifade et.”
2. Evre: Uygulama Evresi
Bu evrede çocuk, farklı kişiler ve durumlarda tam ve anlaşılır konuşma becerisini uygulamaya başlar. Çalışmalar hem okulda öğretmen rehberliğinde hem de evde ebeveyn desteğiyle devam eder.
Okulda Öğretmen Tarafından:
- Sınıf İçi Tartışmalar:
- Çocuk, sınıf içinde yapılan tartışmalarda fikirlerini tam ve net bir şekilde ifade eder.
- Örnek Aktivite: “Arkadaşlarınla bu konuyu tartış ve fikirlerini tam cümlelerle ifade et.”
- Drama Çalışmaları:
- Çocuk, farklı sosyal roller oynar. Her rolde cümlelerini eksiksiz ve net bir şekilde kurması sağlanır.
- Örnek Yönerge: “Bir doktor gibi davran ve hastana sorular sorarken cümlelerini açık bir şekilde ifade et.”
Evde Ebeveynler Tarafından:
- Günlük Yaşam Durumlarında Çalışma:
- Çocuk, evde ebeveynle yaptığı konuşmalarda cümlelerini tam ve net bir şekilde kurar.
- Ebeveyn Yönergesi: “Bugün okulda yaşadığın bir olayı anlatırken cümlelerini tam olarak söylemeye dikkat et.”
- Simülasyon Çalışmaları:
- Çocuk, bir müşteri ya da bir öğrenci rolü oynar ve farklı kişilerle konuşmalarını tam ve net bir şekilde gerçekleştirir.
- Örnek Aktivite: “Bir müşteriymiş gibi davran ve bir mağazada bir ürün hakkında bilgi al.”
3. Evre: Pekiştirme Evresi
Bu evrede çocuk, tam ve anlaşılır konuşma becerisini farklı sosyal durumlarda düzenli ve otomatik bir şekilde kullanmayı öğrenir.
Okulda Öğretmen Tarafından:
- Grup Çalışmaları:
- Çocuk, arkadaşlarıyla grup çalışmasına katılır ve konuşmalarını tam ve net bir şekilde sürdürür.
- Örnek Aktivite: “Grubunla bir proje üzerinde çalış ve fikirlerini tam cümlelerle ifade et.”
- Sunum Çalışmaları:
- Çocuk, sınıfta belirli bir konuda kısa bir sunum yapar. Sunum sırasında cümlelerini net bir şekilde ifade etmesi teşvik edilir.
- Örnek Yönerge: “Arkadaşlarına bu projeyi anlatırken cümlelerini tamamlamaya dikkat et.”
Evde Ebeveynler Tarafından:
- Aile Sohbetlerinde Pekiştirme:
- Çocuk, aile bireyleriyle günlük sohbetlerinde cümlelerini tam ve anlaşılır bir şekilde ifade etmeye teşvik edilir.
- Ebeveyn Yönergesi: “Bugün okulda öğrendiğin bir şeyi anlatırken cümlelerini net bir şekilde tamamlamaya dikkat et.”
- Toplum İçi Pratikler:
- Çocuk, alışverişte ya da dış ortamda farklı kişilerle tam ve net bir şekilde konuşma pratiği yapar.
- Örnek Aktivite: “Bir mağaza görevlisine sormak istediğin bir şeyi açık bir şekilde ifade et.”
4. Evre: Genelleme Evresi
Bu evrede, çocuğun tam ve anlaşılır konuşma becerisini her ortamda ve kişiyle doğal bir şekilde uygulaması sağlanır.
Okulda Öğretmen Tarafından:
- Farklı Ortamlarda Konuşma Çalışmaları:
- Çocuk, sınıf dışındaki ortamlarda (örneğin, okul bahçesi ya da kantin) arkadaşlarıyla konuşmalarını tam ve anlaşılır bir şekilde gerçekleştirir.
- Örnek Aktivite: “Kantin sırasında bir arkadaşına günün nasıl geçtiğini anlat.”
- Okul Etkinlikleri:
- Çocuk, okul içi etkinliklerde (örneğin, münazaralar ya da hikaye anlatma yarışmaları) cümlelerini eksiksiz ve net bir şekilde ifade eder.
- Örnek Yönerge: “Bir hikaye anlat ve hikaye boyunca cümlelerini açık bir şekilde tamamladığından emin ol.”
Evde Ebeveynler Tarafından:
- Toplum İçinde Uygulama:
- Çocuk, toplumsal durumlarda (örneğin, bir restoranda sipariş verirken) konuşmasını tam ve anlaşılır bir şekilde ifade eder.
- Ebeveyn Yönergesi: “Restoranda sipariş verirken istediğin yemeği net bir şekilde ifade et.”
- Sosyal Durumlarda Destekleme:
- Çocuk, aile toplantılarında ya da arkadaş buluşmalarında konuşmalarını eksiksiz ve net bir şekilde sürdürür.
- Örnek Aktivite: “Aile bireylerine bugün olanları anlatırken cümlelerini açık ve net bir şekilde ifade et.”
Genel Sonuç
Bu planın sonunda çocuk, tam ve anlaşılır konuşma becerisini farklı kişi, ortam ve durumlara doğal bir şekilde genelleyebilir. Bu beceri, çocuğun iletişim kurma becerisini artırır, sosyal ve akademik hayatında kendine olan güvenini destekler. Düzenli uygulamalar ve geri bildirimlerle bu beceri kalıcı hale gelir. Hem öğretmen hem de ebeveynlerin desteği bu süreçte kritik bir rol oynar.