Hedef: Konuşma Sırasında Doğru Nefes Kontrolünü Sağlar
1. Evre: Beceri Tanıtma Evresi
Bu evrede çocuğun, konuşma sırasında nefes kontrolünün önemini anlaması ve doğru nefes alıp verme tekniklerini öğrenmesi hedeflenir. Doğru nefes kontrolü, konuşmanın akıcılığını ve anlaşılabilirliğini artırır.
Bu beceriyi kazanması halinde:
- Cümleleri kesintisiz ve net bir şekilde ifade eder.
- Konuşma sırasında nefes yetmezliğinden kaynaklanan zorlanmaları azaltır.
- Konuşma akıcılığı ve ritmini geliştirir, dinleyicilerin anlamasını kolaylaştırır.
Ulaşmak istediğimiz hedef davranışlar:
- Konuşmaya başlamadan önce derin nefes alır.
- Cümleler arasında doğal duraklamalarda nefes alır.
- Uzun cümleleri uygun nefes kontrolüyle tamamlar.
- Nefes verirken konuşmayı sürdürür.
Kullanılabilecek öğretim yöntemleri:
- Nefes egzersizleri ve kontrollü konuşma çalışmaları.
- Modelleme ve birebir rehberlik.
- Nefes-diyafram kontrolü ile yapılandırılmış uygulamalar.
Örnek Materyal ve Yönergeler:
- Materyal: Kısa cümleler ve hikayeler, nefes egzersizi çizelgeleri.
- Yönerge: “Derin bir nefes al, ardından bu cümleyi söyle: ‘Bugün hava çok güzel.’ Nefesini konuşmanın sonuna kadar kontrol et.”
2. Evre: Uygulama Evresi
Bu evrede çocuk, doğru nefes kontrolü becerisini günlük konuşmalarında ve okulda uygulamaya başlar. Hem öğretmen hem de ebeveyn rehberliğinde çalışır.
Okulda Öğretmen Tarafından:
- Sesli Okuma Egzersizleri:
- Çocuk, belirli cümleler ve metinleri sesli bir şekilde okur. Her cümlenin başında derin bir nefes alması sağlanır.
- Örnek Aktivite: “Bu metni oku ve her cümle öncesinde derin bir nefes alarak cümlenin sonuna kadar nefesini kontrollü bir şekilde kullan.”
- Nefes ve Diyafram Çalışmaları:
- Çocuk, nefes kontrolünü öğrenmek için diyafram egzersizleri yapar. Bu çalışmalarda, nefes alırken karın bölgesinin genişlemesi ve konuşma sırasında nefesin kontrollü bir şekilde verilmesi sağlanır.
- Örnek Yönerge: “Diyaframdan derin bir nefes al ve bu nefesi verirken cümle kurmaya çalış.”
Evde Ebeveynler Tarafından:
- Ayna Karşısında Nefes Çalışması:
- Çocuk, aynanın karşısında konuşurken nefes alıp verme hareketlerini izler. Konuşma sırasında nefes kontrolü sağlamak için bu yöntemi uygular.
- Ebeveyn Yönergesi: “Aynada kendine bakarken bir cümle söyle ve nefes alıp vermeni kontrol et.”
- Şarkı ve Tekerleme Çalışmaları:
- Çocuk, kısa şarkılar ya da tekerlemeleri nefes kontrolüne dikkat ederek söyler. Bu yöntemle eğlenceli bir şekilde nefes kontrolü becerisi kazanır.
- Örnek Aktivite: “Bir şarkı söyle ve nefesini cümlelerin arasında ayarlamaya çalış.”
3. Evre: Pekiştirme Evresi
Bu evrede, çocuğun doğru nefes kontrolü becerisini konuşmalarında düzenli ve otomatik olarak kullanması sağlanır.
Okulda Öğretmen Tarafından:
- Hikaye Anlatımı:
- Çocuk, kısa hikayeleri anlatırken nefes kontrolünü uygular. Uzun cümlelerde doğal duraklamalarla nefes alması sağlanır.
- Örnek Aktivite: “Bir hikaye anlat ve her uzun cümle öncesinde nefes almayı hatırla.”
- Grup Çalışmaları:
- Çocuk, grup içi etkinliklerde konuşmalarında nefes kontrolünü uygular. Grup çalışmaları sırasında öğretmen rehberlik eder.
- Örnek Yönerge: “Arkadaşlarınla tartışırken her konuşmanın başında nefes almayı ve konuşma sırasında nefesini kontrollü bir şekilde kullanmayı unutma.”
Evde Ebeveynler Tarafından:
- Günlük Konuşmalarda Uygulama:
- Çocuk, günlük konuşmalarında nefes kontrolünü uygular. Ebeveyn, çocuğa düzenli hatırlatmalarda bulunur.
- Ebeveyn Yönergesi: “Bugün ne yaptığını anlatırken cümlelerin arasında dur ve nefes al.”
- Başarı Geri Bildirimi:
- Ebeveyn, çocuğun nefes kontrolü becerilerini uyguladığı her anı fark eder ve olumlu geri bildirimde bulunur.
- Örnek Aktivite: “Bugün konuşurken çok güzel nefes aldığını fark ettim. Harika bir iş çıkardın!”
4. Evre: Genelleme Evresi
Bu evrede, çocuğun doğru nefes kontrolü becerisini farklı sosyal ortamlarda ve durumlarda doğal bir şekilde kullanması sağlanır.
Okulda Öğretmen Tarafından:
- Farklı Ortamlarda Uygulama:
- Çocuk, sınıf içi ve dışındaki etkinliklerde (örneğin, sunumlar ya da grup çalışmaları) doğru nefes kontrolünü uygular.
- Örnek Aktivite: “Bir sunum yap ve her yeni cümleye başlamadan önce derin bir nefes almayı unutma.”
- Drama ve Rol Oynama:
- Çocuk, drama etkinliklerinde farklı karakterleri canlandırırken nefes kontrolünü uygular.
- Örnek Yönerge: “Bir öğretmenmiş gibi davran ve tahtada ders anlat. Konuşma sırasında nefes almayı kontrol et.”
Evde Ebeveynler Tarafından:
- Toplum İçinde Uygulama:
- Çocuk, sosyal etkinliklerde veya aile toplantılarında nefes kontrolünü uygular.
- Ebeveyn Yönergesi: “Bugün bize bir şey anlatırken cümlelerin başında ve sonunda nefes almayı hatırla.”
- Aile Sohbetlerinde Pekiştirme:
- Çocuk, aile bireyleriyle sohbet sırasında nefes kontrolünü uygular ve bu süreçte desteklenir.
- Örnek Aktivite: “Akşam yemeğinde gününü anlatırken nefesini doğru şekilde kontrol etmeyi unutma.”
Genel Sonuç
Bu planın sonunda çocuk, konuşma sırasında doğru nefes kontrolünü doğal bir beceri olarak kullanmayı öğrenir. Bu beceri, çocuğun konuşma akıcılığını artırır, iletişimde daha etkili olmasını sağlar ve özgüvenini geliştirir. Hem öğretmen hem de ebeveyn desteğiyle bu beceri kalıcı hale getirilir ve farklı sosyal bağlamlarda uygulanabilir hale gelir.